Life Of HipHop
ဟစ္ေဟာ့ ဂီတ (Hip hop music) သည္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေလာက္က နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ရွိ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ မ်ားအစႃပုခဲ့ေသာ ယဥ္ေက်းမႈ လႈပ္ရွားမူ႔တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ ဟစ္ေဟာ့ ယဥ္ေက်းမူ႔တြင္ အဓိကအစိတ္အပိုင္း ေလးမ်ိဳး ပါ၀င္ၿပီး၊ ၎တို႔မွာ...။
တို႔ပါ၀င္သည္။ အျခား အစိတ္အပိုင္းမ်ားအျဖစ္ Beatboxing (ပါးစပ္ျဖင့္ စည္းခ်က္မ်ားႃပုလုပ္ျခင္း) Fashion (၀တ္စားဆင္ယင္မူ႔ ပုံစံ) ႏွင့္ Slang (ဗန္းစကားမ်ား အသုံးႃပုျခင္း) တို႔လည္းပါ၀င္သည္။ ပထမဆုံးအႀကိမ္ Bronx နယ္ေျမ တြင္ က်င္းပအစႃပုရာမွ ဟစ္ေဟာ့ ယဥ္ေက်းမူ႔သည္ ကမ ၻာအႏွံ႔ က်ယ္ျပန္႔သြားခဲ့သည္။
ဟစ္ေဟာ့ဂီတသည္ DJs(Disc Jockey) မ်ားက Turntables ဟုေခၚေသာ ဓါတ္ျပားဖြင့္စက္ႏွစ္လုံးႏွင့္ စည္းခ်က္ညီေသာ ရိုက္ခ်က္သံမ်ား ထြက္လာေအာင္ ဖန္တီးျခင္းျဖင့္စတင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္း ထုိရိုက္ခ်က္မ်ားေပၚတြင္ Rap ဟုေခၚေသာ ကာရံညီေအာင္ ရြတ္ဆိုသြားသည့္ ေတးစာသားမ်ားကို ထည့္သြင္း ေပါင္းစပ္ခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ရြတ္ဆုိျခင္းကို rapping ဟုေခၚကာ သီဆိုသူမ်ားကို rapper ဟုသုံးႏႈန္းသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သီဆိုသူRapper မ်ားကို MC ဟုလည္းေခၚၾကသည္။ ဆန္းၾကယ္ေသာ အကပုံစံမ်ားႏွင့္ သီးျခား၀တ္စားဆင္ယင္ ပုံစံမ်ိဳးသည္ ထိုဂီတသစ္ကို ႁကိုက္ႏွစ္သက္ေသာ လူမ်ားၾကားတြင္ ေခတ္စားလာသည္။ ထုိ၀တ္စားဆင္ယင္ပုံစံ မ်ားသည္ ယဥ္ေက်းမူ႔သမိုင္းတြင္ ဟစ္ေဟာ့ ယဥ္ေက်းမူ႔ကို အသိမွတ္ျပဳ လာရေအာင္ လႊမ္းမိုးလာခဲ့သည္။
ဟစ္ေဟာ့ပ္ဂီတသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဂီတသမိုင္းတြင္ ေရာ့ခ္အင္႐ိုး ေခၚ ေရာ့ခ္ဂီတၿပီးလွ်င္ ျမန္မာလူငယ္မ်ားကို စြဲေဆာင္မႈအရွိဆံုး ဂီတျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုဂီတကိုသာ လူငယ္မ်ားက ႏွစ္ၿခိဳက္႐ံုသာမက ထိုဂီတနယ္ပယ္မွ အဆိုေတာ္မ်ားျဖစ္သည့္ ရက္ပါမ်ား ဝတ္ဆင္ၾကပံုကိုမွာလည္း ေခတ္လူငယ္မ်ားအတြက္ အၾကိဳက္ေတြ႔စရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ rap ဂီတကို မ်ိဳးေက်ာ့ၿမိဳင္ မွအစျပဳသီဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ဟစ္ေဟာ့ဂီတအျဖစ္ပီပီျပင္ျပင္ ေပၚေပါက္လာျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ျမန္မာႏိုင္ငံံ၏ပထမဆုံးဟစ္ေဟာ့ အယ္လဘမ္အျဖစ္ အက္စစ္အဖြဲ႔ ၏ စတင္ျခင္း အေခြ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ထြက္လာခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္ ဟစ္ေဟာ့ဂီတသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ေပၚျပဴလာ ျဖစ္ေနေသာ ဂီတအမ်ိဳးအစားျဖစ္လာသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တျခားေသာ ဟစ္ေဟာ့ယဥ္ေက်းမူ႔မ်ားထက္ fashion ႏွင့္ rapping တို႔ကို လူငယ္မ်ားပိုႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကသည္။ ယေန႔ ျမန္မာဂီတေလာကမွာ Hip Hop နဲ႔ ထိပ္ဆံုးကို ေရာက္ရွိေနၾကသူေတြကေတာ့ စိုင္းစိုင္းခမ္းလိႈင္၊ အနဂၢ၊ ဘာဘူ၊ ေဂ်းမီ၊ ထြန္းထြန္း၊ ရဲေလးတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
Contents
[hide]
* 1 စကားလုံးရင္းျမစ္
* 2 ေနာက္ခံ သမိုိင္းေၾကာင္း
* 3 ဟစ္ေဟာ့ဂီတ၏ လူမူ႔ေရးဆိုင္ရာရိုက္ခတ္မူ႔မ်ား
* 4 ဟစ္ေဟာ့ဂီတ၏ ကမ ၻာလုံးဆိုင္ရာရိုက္ခတ္မူ႔မ်ား
* 5 အဲလက္ထ႐ို-ဟစ္ေဟာ့ပ္ (Electro Hip-Hop)
* 6 အကိုးအကား
စကားလုံးရင္းျမစ္
၁၉၀၄ အေစာပိုင္းကာလတြင္ hip ဆိုေသာစကားလုံးကို အာဖရိကန္-အေမရိကန္တို႔က တိုင္းရင္းအဂၤလိပ္စကားအျဖစ္အသုံးႃပုခဲ့ၾကသည္။ ထိုလူထုသုံးစကား hip ၏ အဓိပၸါယ္မွာ တိက်စြာေျပာျခင္း(informed) ႏွင့္ လက္ရွိ(Current) ဆိုေသာသေဘာျဖစ္၍ မူရင္းhep ဆိုေသာ စကားမွ ဆင္းသက္လာသည္။
rapper တစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ Keith Wiggins မွ အေမရိကန္ေရတပ္မေတာ္တြင္ စစ္မူ႔ထမ္းေနေသာ သူ၏ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူကို ေနာက္ေျပာင္ ရာမွ hip-hop ဆိုေသာ စကားလုံးေပၚေပါက္လာသည္။ စစ္သားမ်ား ေလ့က်င့္ခ်ီတက္ရာတြင္ ညာသံေပးေသာ တက္သံက်သံကို စည္းခ်က္က်က် hip-hop hip-hop ဟုလိုက္ေအာ္ရာမွ ထိုစကားလုံးျဖစ္လာသည္။ ထိုတက္သံ၊က်သံ hip-hop ကိုေနာက္ပိုင္းတြင္ keith Wiggins ကသူ၏ စင္ျမင့္ေဖ်ာ္ေျဖပဲြတစ္ခုတြင္ အသုံးႃပုခဲ့သည္။ သူတို႔အဖြဲ႔အားလည္း ဂီတသစ္တစ္မ်ိဳးကို စတင္ဖန္တီးေနေသာ DJs မ်ားက those hip-hoppers မ်ားဟုရည္ညႊန္းေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ ထုိစကားလုံး hip-hop ၏ အဓိပၸါယ္မွာ မေလးစားျခင္း၊သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္ျခင္း ဟု မူလကအဓိပၸါယ္ရေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုဂီတအသစ္ႏွင့္ယဥ္ေက်းမူ႔ကို ကိုယ္စားႃပုသည့္ အဓိက စကားလုံးျဖစ္လာသည္။ အဖြဲ႔အမ်ိဳးမ်ိဳးက ထိုစကားလုံးကို သုံးခဲ့ၾကၿပီး ဟစ္ေဟာ့ေ႔ရွေဆာင္လမ္းျပ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ အာဖရိကဘန္ဘာတာ Afrika Bambaataa မွ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ထြက္ရွိေသာ single album "positive life" တြင္ထည့္သြင္းအသုံးႃပုခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဟစ္ေဟာ့ဆိုေသာ စကားလုံးသည္ ယဥ္ေက်းမူ႔စာမ်က္ႏွာတစ္ခုအျဖစ္ တစ္ကမ ၻာလုံးသို႔ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့သည္။
တို႔ပါ၀င္သည္။ အျခား အစိတ္အပိုင္းမ်ားအျဖစ္ Beatboxing (ပါးစပ္ျဖင့္ စည္းခ်က္မ်ားႃပုလုပ္ျခင္း) Fashion (၀တ္စားဆင္ယင္မူ႔ ပုံစံ) ႏွင့္ Slang (ဗန္းစကားမ်ား အသုံးႃပုျခင္း) တို႔လည္းပါ၀င္သည္။ ပထမဆုံးအႀကိမ္ Bronx နယ္ေျမ တြင္ က်င္းပအစႃပုရာမွ ဟစ္ေဟာ့ ယဥ္ေက်းမူ႔သည္ ကမ ၻာအႏွံ႔ က်ယ္ျပန္႔သြားခဲ့သည္။
ဟစ္ေဟာ့ဂီတသည္ DJs(Disc Jockey) မ်ားက Turntables ဟုေခၚေသာ ဓါတ္ျပားဖြင့္စက္ႏွစ္လုံးႏွင့္ စည္းခ်က္ညီေသာ ရိုက္ခ်က္သံမ်ား ထြက္လာေအာင္ ဖန္တီးျခင္းျဖင့္စတင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္း ထုိရိုက္ခ်က္မ်ားေပၚတြင္ Rap ဟုေခၚေသာ ကာရံညီေအာင္ ရြတ္ဆိုသြားသည့္ ေတးစာသားမ်ားကို ထည့္သြင္း ေပါင္းစပ္ခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ရြတ္ဆုိျခင္းကို rapping ဟုေခၚကာ သီဆိုသူမ်ားကို rapper ဟုသုံးႏႈန္းသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သီဆိုသူRapper မ်ားကို MC ဟုလည္းေခၚၾကသည္။ ဆန္းၾကယ္ေသာ အကပုံစံမ်ားႏွင့္ သီးျခား၀တ္စားဆင္ယင္ ပုံစံမ်ိဳးသည္ ထိုဂီတသစ္ကို ႁကိုက္ႏွစ္သက္ေသာ လူမ်ားၾကားတြင္ ေခတ္စားလာသည္။ ထုိ၀တ္စားဆင္ယင္ပုံစံ မ်ားသည္ ယဥ္ေက်းမူ႔သမိုင္းတြင္ ဟစ္ေဟာ့ ယဥ္ေက်းမူ႔ကို အသိမွတ္ျပဳ လာရေအာင္ လႊမ္းမိုးလာခဲ့သည္။
ဟစ္ေဟာ့ပ္ဂီတသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဂီတသမိုင္းတြင္ ေရာ့ခ္အင္႐ိုး ေခၚ ေရာ့ခ္ဂီတၿပီးလွ်င္ ျမန္မာလူငယ္မ်ားကို စြဲေဆာင္မႈအရွိဆံုး ဂီတျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုဂီတကိုသာ လူငယ္မ်ားက ႏွစ္ၿခိဳက္႐ံုသာမက ထိုဂီတနယ္ပယ္မွ အဆိုေတာ္မ်ားျဖစ္သည့္ ရက္ပါမ်ား ဝတ္ဆင္ၾကပံုကိုမွာလည္း ေခတ္လူငယ္မ်ားအတြက္ အၾကိဳက္ေတြ႔စရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ rap ဂီတကို မ်ိဳးေက်ာ့ၿမိဳင္ မွအစျပဳသီဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ဟစ္ေဟာ့ဂီတအျဖစ္ပီပီျပင္ျပင္ ေပၚေပါက္လာျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ျမန္မာႏိုင္ငံံ၏ပထမဆုံးဟစ္ေဟာ့ အယ္လဘမ္အျဖစ္ အက္စစ္အဖြဲ႔ ၏ စတင္ျခင္း အေခြ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ထြက္လာခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္ ဟစ္ေဟာ့ဂီတသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ေပၚျပဴလာ ျဖစ္ေနေသာ ဂီတအမ်ိဳးအစားျဖစ္လာသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တျခားေသာ ဟစ္ေဟာ့ယဥ္ေက်းမူ႔မ်ားထက္ fashion ႏွင့္ rapping တို႔ကို လူငယ္မ်ားပိုႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကသည္။ ယေန႔ ျမန္မာဂီတေလာကမွာ Hip Hop နဲ႔ ထိပ္ဆံုးကို ေရာက္ရွိေနၾကသူေတြကေတာ့ စိုင္းစိုင္းခမ္းလိႈင္၊ အနဂၢ၊ ဘာဘူ၊ ေဂ်းမီ၊ ထြန္းထြန္း၊ ရဲေလးတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
Contents
[hide]
* 1 စကားလုံးရင္းျမစ္
* 2 ေနာက္ခံ သမိုိင္းေၾကာင္း
* 3 ဟစ္ေဟာ့ဂီတ၏ လူမူ႔ေရးဆိုင္ရာရိုက္ခတ္မူ႔မ်ား
* 4 ဟစ္ေဟာ့ဂီတ၏ ကမ ၻာလုံးဆိုင္ရာရိုက္ခတ္မူ႔မ်ား
* 5 အဲလက္ထ႐ို-ဟစ္ေဟာ့ပ္ (Electro Hip-Hop)
* 6 အကိုးအကား
စကားလုံးရင္းျမစ္
၁၉၀၄ အေစာပိုင္းကာလတြင္ hip ဆိုေသာစကားလုံးကို အာဖရိကန္-အေမရိကန္တို႔က တိုင္းရင္းအဂၤလိပ္စကားအျဖစ္အသုံးႃပုခဲ့ၾကသည္။ ထိုလူထုသုံးစကား hip ၏ အဓိပၸါယ္မွာ တိက်စြာေျပာျခင္း(informed) ႏွင့္ လက္ရွိ(Current) ဆိုေသာသေဘာျဖစ္၍ မူရင္းhep ဆိုေသာ စကားမွ ဆင္းသက္လာသည္။
rapper တစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ Keith Wiggins မွ အေမရိကန္ေရတပ္မေတာ္တြင္ စစ္မူ႔ထမ္းေနေသာ သူ၏ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူကို ေနာက္ေျပာင္ ရာမွ hip-hop ဆိုေသာ စကားလုံးေပၚေပါက္လာသည္။ စစ္သားမ်ား ေလ့က်င့္ခ်ီတက္ရာတြင္ ညာသံေပးေသာ တက္သံက်သံကို စည္းခ်က္က်က် hip-hop hip-hop ဟုလိုက္ေအာ္ရာမွ ထိုစကားလုံးျဖစ္လာသည္။ ထိုတက္သံ၊က်သံ hip-hop ကိုေနာက္ပိုင္းတြင္ keith Wiggins ကသူ၏ စင္ျမင့္ေဖ်ာ္ေျဖပဲြတစ္ခုတြင္ အသုံးႃပုခဲ့သည္။ သူတို႔အဖြဲ႔အားလည္း ဂီတသစ္တစ္မ်ိဳးကို စတင္ဖန္တီးေနေသာ DJs မ်ားက those hip-hoppers မ်ားဟုရည္ညႊန္းေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ ထုိစကားလုံး hip-hop ၏ အဓိပၸါယ္မွာ မေလးစားျခင္း၊သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္ျခင္း ဟု မူလကအဓိပၸါယ္ရေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုဂီတအသစ္ႏွင့္ယဥ္ေက်းမူ႔ကို ကိုယ္စားႃပုသည့္ အဓိက စကားလုံးျဖစ္လာသည္။ အဖြဲ႔အမ်ိဳးမ်ိဳးက ထိုစကားလုံးကို သုံးခဲ့ၾကၿပီး ဟစ္ေဟာ့ေ႔ရွေဆာင္လမ္းျပ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ အာဖရိကဘန္ဘာတာ Afrika Bambaataa မွ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ထြက္ရွိေသာ single album "positive life" တြင္ထည့္သြင္းအသုံးႃပုခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဟစ္ေဟာ့ဆိုေသာ စကားလုံးသည္ ယဥ္ေက်းမူ႔စာမ်က္ႏွာတစ္ခုအျဖစ္ တစ္ကမ ၻာလုံးသို႔ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့သည္။
